Waarom collega’s niet aardig tegen elkaar zijn
Experimenten
Doctoraalstudent Peter Belmi en de beroemde professor organisatiegedrag Jeffrey Pfeffer voerden vijf experimentele studies uit om te onderzoeken hoe mensen op gunsten reageren. In een onderzoek met 325 participanten werd een deel van deze participanten verteld dat een persoonlijke kennis hen mee uit eten zou nemen. Een ander deel werd verteld dat een collega hen mee uit eten neemt. De participanten die door een collega mee uit eten worden genomen voelden minder de neiging om iets aardigs terug te doen dan de participanten die door een persoonlijke kennis mee uit eten werden genomen.
In een ander experiment werd participanten verteld dat ze een lift van het vliegveld naar huis kregen van een vriend of van een collega. Als hen gevraagd werd of ze hetzelfde wilden doen voor hun kennis of collega, voelden respondenten die een lift kregen van een collega daar minder voor als hen verteld werd dat deze collega in de toekomst niet veel voor hen kon betekenen. Pfeffer: "Mensen moeten niet verwachten dat ze iets terugkrijgen, zeker niet in een organisatorische context."
Werkomgeving
Er is iets aan de werkomgeving dat ervoor zorgt – of dat zelfs beloont – dat mensen egoïstischer worden. De wetenschappers concluderen dat alleen denken aan de werkomgeving er al voor zorgt dat mensen meer gaan calculeren.
Organisatie toekomstgericht
Het is geen natuurlijk gedrag om je egoïstisch te gedragen. Uit een overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk materiaal blijkt immers dat mensen juist geprogrammeerd zijn om gunsten te retourneren. Dat levert voordeel op. Maar op het werk is dat dus anders. Volgens Pfeffer zijn organisaties meer op de toekomst gericht. Organisaties benadrukken calculerend gedrag, eerder dan moraliteit en plichtsbesef. Werkgevers gaan calculerend om met hun personeel. Zijn ze productief genoeg? Moeten we mensen ontslaan om kosten te besparen? Medewerkers kopiëren dit calculerende gedrag.
Tactiek
De beste tactiek voor medewerkers is volgens Pfeffer om egoïstisch gedrag van collega's te verwachten. "Mensen moeten voor zichzelf zorgen. Niet verwachten dat iemand anders voor ze zorgt." Dat is volgens Pfeffer een deprimerende, maar onontkoombare, conclusie.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Lees verder - met dit thema
Het Goede Gesprek: ‘Boeien en binden lukt alleen door een combinatie van methoden’
14 apr om 10:00 uur 3 minDe eerste editie van Goede Gesprek op 9 april voor praktijkmanagers in de mondzorg liet zien hoe divers de…
Psychosociale arbeidsbelasting in je praktijk: Hoe voorkom je uitval?
8 apr om 10:30 uur 3 minHuisartsenpraktijken, tandarts- en orthodontiepraktijken hebben te maken met een toenemende werkdruk,…
MedischOndernemen Magazine 1: ‘Ondernemen en vernieuwen kan alleen samen met een goed team’
3 apr om 15:37 uurDe uitdagingen binnen de huisartsen-, mondzorg- en fysiotherapiepraktijken zijn groot, zo blijkt uit deze…
Rapport Rekenkamer: Huisartsentekort bestaat echt en groeit alleen maar
3 apr om 14:43 uurUit het rapport 'Focus op huisartsentekort' van de Algemene Rekenkamer blijkt dat een op de twintig…
De nieuwe praktijkmanager: een antropoloog die van reuring houdt
27 mrt om 12:05 uurIk wou dat ik twee hondjes was of soms gewoon een éénpitterpraktijk. Als tandarts dan. Je hebt met jezelf te…
Paul Wormer over 'De dokter en de vakgroep': ‘Een praktijk runnen vraagt reflectie, training en kunnen delegeren’
17 mrt om 13:03 uur 6 minHuisartsen staan voor grote organisatorische en strategische uitdagingen. In zijn boek 'De dokter en de…
'Purpose': dé sleutel tot meer voldoening in je werk als praktijkmanager
13 mrt om 15:45 uur 4 minEen Goed Gesprek met Nora Ennahachi over ‘boeien en binden’: ‘Praktijkmanager is de sleutel tot succes’
5 mrt om 14:00 uur 5 minNu tandartspraktijken steeds vaker te maken krijgen met personeelsverloop en -tekorten is het…
Reactie toevoegen