Uw Zorg Online-challenge 2020: ‘Bied online diensten aan, anders doet Amazon het'

De challenge had dit jaar bovendien een extra feestelijk tintje: gastheer en initiatiefnemer Pharmeon bestaat in 2020 twintig jaar. Pharmeon-directeur Gideon Kreytz blikte terug op een geschiedenis die eind vorige eeuw begon met een ongebreideld optimisme over de mogelijkheden van e-health. De ontwikkeling van digitale applicaties stuitte echter op ingewikkelde financieringsstructuren, versnippering in de medische wereld en een moeizame historie op automatiseringsgebied.

Afstand consument-zorgverlener

André Blom, business development manager bij Pharmeon, presenteerde de resultaten uit de Uw Zorg online monitor 2019. Opvallend is het gat tussen de wensen van patiënten als het gaat om e-health én het aanbod vanuit de zorgverleners. Zo wil ruim 60 procent van de patiënten online zijn afspraken maken, (herhaal)recepten aanvragen en e-consulten regelen, terwijl het gebruik blijft steken tussen ongeveer 10 en 20 procent. Om het gat tussen vraag en aanbod te overbruggen, dienen zorgverleners volgens Blom meer promotie te maken voor hun online diensten, interne processen te integreren en te sturen op data en resultaten.

‘Innovatie vraagt om de juiste context en alleen slaagt als alle omgevingsfactoren tegelijk worden aangepakt’, stelt Menno Jansen, strategisch programmamanager zorginnovatie CZ. Jansen schetst wat er bij innovatie in de zorg komt kijken. Zorgprocessen moeten opnieuw vorm gegeven worden door telkens weer een stap te zetten, pilots te draaien, lessen te leren en dan op te schalen.

‘Verplichte dossierinzage’

Projectleider Bart Brandenburg geeft een update over het project Open, over de openstelling van de medische dossiers voor de patiënt. Brandenburg is optimistisch over de datum van 1 juli, waarop het gros van de huisartsen aangesloten zal zijn als alle leveranciers op schema blijven.

Henk Schers, huisarts in Nijmegen-Lent, laat met zijn applicatie zien dat dossierinzage werkt. Vooral mensen die vaker zorg nodig hebben, gebruiken de app. De ervaring van Schers is dat inzage uiteraard wel eens tot vragen leidt, maar zelden tot vervelende discussies. Een open dossier dwingt de huisarts om helder te formuleren, wat in de spreekkamer sneller tot een beter gesprek omdat de patiënt al op de hoogte is.

De verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid verschuift daarmee ook steeds meer naar de patiënt, schetst Schers. Bovendien vereist het zorgvuldigheid in de dossieropbouw, en zorgvuldig overleg als de patiënt gegevens wil corrigeren en schrappen. 

Ook Annemarie Smilde, specialist gezondheidsrecht bij de VvAA, benadrukt dat het overleg tussen patiënten en zorgverlener over de informatie in het dossier met beleid gevoerd moet worden. Zij pleit ervoor dat  zorgverleners meer ruimte krijgen om het schrappen van informatie op verzoek van de patiënt te kunnen weigeren, als dat noodzakelijk is voor de goede zorg. ‘De wet hoeft niet te worden aangepast als de buitenwettelijke weigeringsgrond 'goed hulpverlenerschap' ruimer wordt uitgelegd. Hier ligt een taak voor het veld.’ 

‘Disruptieve diensten’

Tenslotte betogen Wieger Vos, strateeg bij KPN Health, en Gideon Kreytz, directeur van Pharmeon, dat ‘disruptieve’, niet-medische onlinediensten een kans maken, als er frictie bestaat tussen vraag van consumenten en aanbod van zorgverleners. Consumenten worden als het ware verwend door allerlei onlinediensten uit andere sectoren en gaan die diensten ook van hun zorgverlener eisen. Vanuit dit perspectief is het niet zo vreemd dat Albert Heijn zich door overnames in de zorg wil gaan manifesteren. Ook Amazon, de grootste webshop van de VS, wil zich op Europa richten.

Vos noemt Funda als inspirerend voorbeeld voor de zorg: de huizensite is door makelaars met een vooruitziende blik gestart om online concurrentie voor te blijven. Het initiatief heeft, zo blijkt nu, ook de positie van de makelaar overeind gehouden. Vos wil maar zeggen: 'Ook in de eerstelijnszorg is het hoog tijd voor actie.’

Lees  ook: Digitale koplopers in de Nederlandse zorg in de prijzen;  Huisarts Jan Linthorst over werken met e-health app: ‘Ons werkplezier is toegenomen’;   Uw Zorg Online challenge 2019: 'Groei online diensten zet door';  Het succes van de e-health app van Zorg4Zeist

Door Geert Dijkstra