"Vaar je eigen koers"

“Ja, wij zijn wel een innovatief bedrijf”, zegt Anne-Peter van Riet, directeur van Edin. “Wij komen in onze branche meestal als eerste met nieuwe diensten of kiezen juist voor niches die een ander laat liggen. Soms gaat er ook wel eens iets mis, dat hoort erbij. We waren in 2005 de eerste met een complete leergang voor praktijkmanagement. Dat was duidelijk te vroeg. Nu heb je tal van opleidingen op dit vlak.” Soms leidt die neus voor nieuwe dingen tot opmerkelijke initiatieven. Zo had Edin in de periode 2005-2009 een unieke samenwerking met de New York University op de specialisatie implantologie. 

Een belangrijke vernieuwing is de start van een mbo-opleiding voor tandartsassistenten. Van Riet: “We merkten dat het niveau van opleidingen op de ROC’s niet altijd goed aansluit met de praktijk. We hoorden het ook van tandartsen: ze hebben een diploma, maar in de praktijk weten ze nog niks. Toen hebben we gedacht: dat kan beter. Dat had wel wat voeten in aarde: je moet in overleg met het ministerie, de inspectie, je moet echt een goed verhaal hebben waarom een nieuwe opleiding noodzakelijk is. Ook organisatorisch was het een uitdaging. Maar het is gelukt, in september zijn we gestart met 15 studenten, in januari begint de volgende lichting. We waren gewoon een cursusaanbieder, maar we zijn nu een onderwijsinstelling. Dat is een knik in onze ontwikkeling.”

Lef

Innovatie is geen doel op zich, zegt Van Riet. “Ik geloof sterk in consistente strategievoering. Concreet betekent dat in ons geval: eens ‘first-mover’ altijd ‘first-mover’. Daardoor zijn we eigenlijk altijd al een innovator geweest. Edin is geen ‘me-too’ bedrijf, dat zit gewoon niet in ons bloed. En als een ander ons dan kopieert, vind ik dat een mooi compliment.”

Innoveren vraagt ook lef. Van Riet: “In 2013 hebben het flex-concept ingevoerd. Toen hebben we voor een deel van de cursussen het klassieke concept van een preventieopleiding met een aantal theorie lessen en een aantal praktijklessen omgegooid. In plaats van ergens in de regio een praktijk af te huren voor de praktijklessen, komt de docent naar de praktijk van de cursist. Dat lijkt duurder, want het is dan een 1 op1-les of een 1 op 2-les, maar omdat we de theorielessen nu als een e-learning brengen, kan het wel uit.” Opmerkelijk is dat de docenten die nodig zijn voor dit concept, niet meer op zzp-basis worden ingehuurd, maar in dienst zijn genomen. Van Riet: “Dat is natuurlijk een risico, je zit aan ze vast, maar wij geloven hierin. Het is veel effectiever lesgeven en mensen voelen zich meer aan je verbonden.”

Tegengestelde belangen

Is de mondzorg een sector die openstaat voor innovatie? “Ja en nee”, zegt Van Riet. “Je ziet allerlei technische innovaties, denk aan lasers en allerlei digitale toepassingen. Maar vaak  wordt de implementatie van innovatie vertraagd door tegengestelde belangen, bijvoorbeeld  tussen universiteiten onderling of met de industrie. Ook het declaratiestelsel met vaste maximale tarieven werkt niet stimulerend. Echte innovatie kan eigenlijk niet omdat het niet in het declaratiestelsel past. Er zou veel meer kunnen op het gebied van preventie, maar preventie en het bestaansrecht van de tandarts zijn in wezen met elkaar tegenstrijdig als je moet leven van de huidige UPT-codes.”

Taakdelegatie en -herschikking

De ontwikkelingen die in ieder geval invloed zullen hebben, ook op het terrein van Edin, is taakdelegatie en taakherschikking. Van Riet: “Ons vertrekpunt is de student en het onderwijs. En dan sta je er soms versteld van wat mensen kunnen leren, terwijl je eenzelfde persoon vooraf misschien een no-go had gegeven. Risico’s kun je goed op een procedurele wijze afdekken en dat hoeft niet door dan maar de hoogst opgeleide behandelaar te laten uitvoeren. Dat is een tamelijk dure oplossing, lijkt me. Zo kan een mbo’er een bepaalde tandheelkundige behandeling soms beter uitvoeren dan een academicus, maar dat is geen wet van Meden en Perzen en dat is nou juist weer een van de waarden van de hoger opgeleide in een praktijk, om dat goed te kunnen inschatten. Zo zet je ieder teamlid in zijn kracht.”

Ketens

Veel tandartsen zullen de komende vijf jaar stoppen. Dat is een grote verandering in de branche, zegt Van Riet. “Veel tandartsen hebben geen opvolging. De ketens zullen deze praktijken of hun patiënten kunnen ‘oprapen’. Dat hoeft geen slechte ontwikkeling te zijn, want ketens zullen hun kwaliteit 100% op orde moeten hebben. Ze weten echt wel dat als er een filiaal ergens in het land slecht in het nieuws komt dit een uitstraling heeft naar de rest. Deze tijd met zijn mondige en goed geïnformeerde patiënten vraagt daar ook om.”

Verder zal de digitalisering en technologische vooruitgang nog enorme veranderingen te weeg brengen. “Ik herinner mij een uitspraak van een hoogleraar van de RUG die zei dat 70 procent van de tandheelkundige handelingen nu al geautomatiseerd kan worden. Ik verwacht dat er over 10 of 15 jaar dingen grondig veranderd zijn. Robotisering bijvoorbeeld, maar ook middelen waardoor je geen gaatjes meer hebt. Je hebt nu al in de VS een neusspray die de bovenkaak kan verdoven. De echte ‘game-changers’ zullen van buiten de tandheelkunde komen. In de luchtvaart, in de taxibranche zijn er nieuwkomers geweest die de spelregels hebben veranderd, dat gaat in de mondzorg ook gebeuren.” 

Advies

Heeft u een advies voor de tandartsen? Van Riet: “Vaar altijd je eigen koers. Zorg dat je ‘in charge’ blijft. Daarmee voorkom je paniek en wakker liggen. Het gaat erom dat je achteraf kunt zeggen dat je bewust bepaalde keuzes hebt gemaakt. Als je daarmee ook nog mooie dingen hebt bereikt – en dan heb ik het niet over geld -  dan weet je dat je als zorgverlener je steentje hebt bijgedragen aan de gezonde medemens. En een goede gezondheid staat volgens mij nog steeds op nummer 1 bij de meeste mensen.”