Reportage over bron- en contactonderzoek: 'De GGD heeft weinig slagkracht'

donderdag 13 augustus 2020
timer 4 min
Volkskrant-journalist Marjolein van de Water raakte besmet met het coronavirus. In een reportage beschrijft ze haar ervaringen met de slagkracht van de Amsterdamse GGD en de dilemma’s tijdens het bron- en contactonderzoek (BCO), de belangrijkste pijler onder het Nederlandse coronabeleid. 'Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen.'
Marjolein van de Water heeft met twee mensen op zaterdagavond een café bezocht, vertelt ze in de Volkskrant (‘Als coronapatiënt zie ik hoe weinig slagkracht de GGD heeft’). Een paar dagen later kregen ze alle drie symptomen en een van hen is positief getest. Dus belt ze de GGD voor het maken van een afspraak voor een test. Na twintig minuten wachten heeft ze een mevrouw van de BCO-afdeling bron- aan de lijn.
 
Ze legt de situatie uit en heeft het gemakshalve over haar vriend. De vrouw vraagt om zijn BSN-nummer en als ze dat niet weet, zijn geboortedatum. Daar doemt het eerste dilemma op: moet ze vertellen dat het om een scharrel gaat? Ze kan de volgende ochtend terecht voor een test.
 

Zelf contacten waarschuwen

De journalist besluit om zelf mensen met wie ze de afgelopen dagen contact heeft gehad, te waarschuwen. Ze appt: bezoek even geen kwetsbare mensen en laat je testen als je verschijnselen hebt. Ze licht de hoofdredactie van de krant in.  Van de Water krijgt wisselende reacties als ze haar contacten informeert dat ze wellicht besmet is geraakt. Een vriendin die het regeringsbeleid wantrouwt, wil niet dat ze haar naam aan de GGD doorgeeft, ‘want het virus is toch al overal’.

Er zijn er meer die niet willen dat hun naam wordt doorgegeven, om allerlei redenen. Anderen wachten de resultaten af en blijven terrassen bezoeken. 'Ik word me er pijnlijk van bewust dat ik de verdere verspreiding van het virus slechts mondjesmaat kan voorkomen. Ieder individu maakt eigen afwegingen, berekent risico’s en bepaalt vervolgens of het voor hem of haar sociaal en economisch haalbaar is om preventief in quarantaine te gaan', aldus de journalist.
 

GGD mist eigen deadline

Van de Water wacht vervolgens  op de uitslag. Haar vriend wacht al ruim 48 uur. De GGD heeft de zelf opgelegde deadline niet gehaald. Aan het eind van de middag krijgt hij ze te pakken, zijn test blijkt inderdaad positief, maar ze kunnen hem nu niet te woord staan. Morgenochtend wordt hij teruggebeld, beloven ze. Negen dagen nadat hij vermoedelijk besmet is geraakt.
 
Zelf krijgt ze maandagmiddag de uitslag, met de verzekering dat de GGD haar de volgende dag zal bellen voor het BCO. De GGD stuurt een mail met pdf-documenten voor haarzelf en haar omgeving. Ze gaat bij haar vriend in quarantaine.


Doet het virus er dan altijd een kwartier over?

De GGD belt en Van de Water geeft gegevens van mensen met wie ze langer dan een kwartier op minder dan anderhalve meter is geweest. 'Alle anderen zijn niet relevant voor het bron- en contactonderzoek, zeggen ze. Ik vind dat raar. Doet het virus er dan altijd een kwartier over?' Ze vertelt dat sommige vriendinnen niet willen dat ze hun naam doorgeeft. Dat verbaast de GGD-medewerker. Maar geeft iedereen dan namen van vrienden door zonder eerst om toestemming te hebben gevraagd?
 

Knagend schuldgevoel

Van de Water vertelt dat ze last heeft van een knagend schuldgevoel. De GGD onderneemt ondertussen nauwelijks actie, geen van de opgegeven mensen is benaderd. Ze gaat zelf naar de kroeg om deze in te lichten, omdat de GGD dat nog niet heeft gedaan. De barvrouw blijkt intussen positief getest, maar twijfelt of ze de naam van een collega moet melden. Als deze in quarantaine moet, mist ze twee weken inkomen.

 

Dwang?

Gaat dwang helpen om de bereidheid van mensen om mee te werken aan het bron- en contactonderzoek te vergroten? Dat is de vraag, denkt Van de Water. 'Alle al bestaande dilemma’s blijven immers overeind, en door ‘wangedrag’ na een besmetting te criminaliseren zal ook de schaamte er niet minder op worden. Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen, om problemen voor zichzelf en hun vrienden te voorkomen.'

 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Reportage over bron- en contactonderzoek: 'De GGD heeft weinig slagkracht'

Lees verder - met dit thema

Agatha Hielkema (VvAA): ‘Uitslag coronatest kan naar bedrijfsarts’
flash_onNieuws

Agatha Hielkema (VvAA): ‘Uitslag coronatest kan naar bedrijfsarts’

22 okt 2020 timer3 min
Steeds meer zorgaanbieders voeren zelf coronatesten uit bij de eigen medewerkers, omdat zij niet snel…
Lees verder »
Minister De Jonge schrapt voorlopig wetsvoorstel inperking vrije artsenkeuze
flash_onNieuws

Minister De Jonge schrapt voorlopig wetsvoorstel inperking vrije artsenkeuze

21 okt 2020 timer3 min
Het kabinet stelt het wetsvoorstel uit dat zou leiden tot een inperking van de vrije artsenkeuze. Met de ‘…
Lees verder »
Agatha Hielkema (VvAA) in Mondzorgpraktijk Anno Nu: ‘Hou grip op gezondheidsrecht in de mondzorg’
flash_onNieuws

Agatha Hielkema (VvAA) in Mondzorgpraktijk Anno Nu: ‘Hou grip op gezondheidsrecht in de mondzorg’

19 okt 2020 timer6 min
Slechts één op de vijf tandartsen is goed op de hoogte van het gezondheidsrecht, zo blijkt uit recent VvAA-…
Lees verder »
Erik van Dam (VvAA) over handhaving zzp-regelgeving: ‘Mogelijk weer op de lange baan’
flash_onNieuws

Erik van Dam (VvAA) over handhaving zzp-regelgeving: ‘Mogelijk weer op de lange baan’

16 okt 2020 timer5 min
Welke kant gaat het op met de zzp’ers in de zorg? Erik van Dam, senior-adviseur kennismanagement bij VvAA, schetst…
Lees verder »
KNMT-campagne: 'Tijdig in gesprek gaan met ontevreden patiënt kan procedures voorkomen'
flash_onNieuws

KNMT-campagne: 'Tijdig in gesprek gaan met ontevreden patiënt kan procedures voorkomen'

15 okt 2020 timer2 min
Als een tandarts in een vroeg stadium weet of een patiënt tevreden of ontevreden is over zijn behandeling, is een…
Lees verder »
Zorgverzekeraars: ‘Vermijd concurrentie in basisinfrastructuur voor uitwisselen gegevens’
flash_onNieuws

Zorgverzekeraars: ‘Vermijd concurrentie in basisinfrastructuur voor uitwisselen gegevens’

7 okt 2020 timer2 min
Stop de digitale versnippering in de zorg en versnel de gegevensuitwisseling. Dat kan door te kiezen voor 'een non…
Lees verder »
NVvPM: Vul enquête over cao-onderhandelingen in
flash_onNieuws

NVvPM: Vul enquête over cao-onderhandelingen in

24 sep 2020 timer1 min
De Nederlandse Vereniging voor Praktijk Management (NVvPM, voor de huisartsenzorg) wil input verzamelen voor de…
Lees verder »
Zilveren Kruis en Regionale Ondersteuningsstructuren investeren in verbetering van zorg
flash_onNieuws

Zilveren Kruis en Regionale Ondersteuningsstructuren investeren in verbetering van zorg

23 sep 2020 timer3 min
Zes Regionale Ondersteuningsstructuren voor de eerste lijn (ROS) ontvangen voor de komende vier jaar (2021-2024)…
Lees verder »