Prachtige Praktijk van fysio Arjan Calatz: ‘We bereiden ons voor op de golf ex-coronapatiënten’

Arjan Calatz, praktijkhouder van Fysioplus Oss : ‘Begin maart hebben we onze praktijk gesloten en zijn we op afstand gaan werken. Samen met een therapeut van het Bernhoven Ziekenhuis hebben we toen een coronaprotocol ontwikkeld, vooral gebaseerd op longrevalidatie. Het is een overzicht van wat we gaan doen, welke vragen we stellen, welke testen we afnemen. Vanuit het netwerk van longfysiotherapeuten in de regio Oss, Fysuvo , hebben we contact met het Bernhoven Ziekenhuis om ons voor te bereiden op de golf patiënten die eraan komt.’

'Geen idee wat je voor je hebt'

‘We dachten te maken krijgen met de hele hausse aan mensen die op de IC hadden gelegen, maar dat valt mee. Het zijn vooral mensen die thuis ziek zijn geweest en niet in beeld waren in het ziekenhuis. Die waren soms nog ernstiger ziek dan mensen met een ziekenhuisopname. Er zijn dan ook een aantal mensen die doorgaan naar de revalidatiecentra, omdat ze gewoon te slecht blijken te zijn.’

‘Covid-19 is een wolf in schaapskleren, je hebt geen idee wat je voor je hebt. Je wordt er als professional uiterst onzeker van. Je hebt geen klinische achtergrond waar je op kan varen. Vaak wordt een parallel getrokken met Q-koorts. Daarbij heeft Alfons Olde Loohuis, de toenmalige huisarts en Q-koortsontdekker, vanuit Q-Support van het ministerie de opdracht gekregen om na te denken over een nazorgprogramma voor ex-coronapatiënten, het programma C-Support. We zijn in de medische wereld nog niet goed voorbereid op virusinfecties. De uitbraken verrassen ons en we moeten onze infrastructuur er nog op aanpassen. Dat moet je doen met de uitbreiding van bijvoorbeeld de IC-capaciteit, maar ook met de kennis en kunde van mensen in de eerste lijn.’

Niches én anderhalvelijnszorg

Arjan Calatz studeerde in 1997 af als fysiotherapeut en begon bij de fysiopraktijk Medifit in Oss. ‘Ik specialiseerde me in orofaciale fysiotherapie, vervolgens ook in long-, hart- en vaatrevalidatie, daarna in arbeids- en bedrijfsfysiotherapie. Toen ik in de jaren ’90 afstudeerde, werd je algemeen fysiotherapeut en bestonden er een aantal beginnende specialisaties. Inmiddels bestaat de algemeen therapeut eigenlijk niet meer, maar zijn vrijwel alle collega’s vergaand gespecialiseerd. Specifieke vraagstukken kun je niet beantwoorden zonder een specialistische achtergrond. Alle specialisaties zijn tegenwoordig op universitair niveau, het zijn mensen die wetenschappelijk opgeleid zijn.’

In 2016 begon Calatz een nieuwe praktijk in Oss als onderdeel van een gezondheidscentrum, Plein Zwanenberg . ‘We richten ons hier op anderhalvelijnszorg, samen met onder meer poliklinieken van het Bernhoven Ziekenhuis, Indigo GGZ, huisartsen en andere paramedische praktijken. In mijn praktijk werken onder meer bekkentherapeuten, manueel therapeuten en psychosomatisch fysiotherapeuten. We willen ons onderscheiden van de brede fysiopraktijk op de hoek, door ons meer te richten op specifieke klachten als chronische pijn en onbegrepen lichamelijke klachten en revalidatie.’

Meer behandeltijd

Calatz wil de tijd nemen voor patiënten. ‘Patiënten hebben het fijn als een fysio vanuit oprechte interesse laat zien ook buiten de directe hulpvraag een gesprek aangaat. Dan krijg je een ander gesprek en heel andere interactie. Het gaat in mijn ogen om een bio-psycho-sociaal model. Iemand heeft pijn in zijn schouder, daardoor wordt hij geblokkeerd in het werk. Wat betekent dat psychologisch? En sociaal is dan de vraag: welke steun ervaar je thuis, welke interactie met collega’s en met je partner? Ik wil de patiënt op die manier proberen te lezen.’

‘Een omzetgerichte praktijk wil elke 20 minuten naar de volgende patiënt. We willen dat niet en maken andere keuzes in bepaalde kosten om meer marge over te houden. Met het kostprijsonderzoek laat de KNGF terecht zien dat er iets aan de kostprijs moet gebeuren, maar tegelijk moet je je vak insteken vanuit je passie om mensen beter te maken. We kiezen voor meer behandeltijd, ook buiten de verzekerde zorg, met behandelingen die meer marge opbrengen zoals de arbodienstverlening, het burn-outprogramma en onze oefengroepen.’

Als fysiotherapeut wil Calatz niet blind varen op de Zorgverzekeringswet. ‘Je moet dus zorgen dat je meerdere inkomstenbronnen krijgt en ook dat je stevig neerzet waar je goed in bent. Geef ook aan wat je niet doet, zodat je ook makkelijker te herkennen bent ten opzichte van collega-praktijken. In mijn visie moet je daarbij ook een netwerk onderhouden, zowel met gelijkgezinde specialistische praktijken, als met andere disciplines. Daaruit haal je enorm veel kracht, kennis en kunde.’

Gebiedsgebonden en probleemgestuurd

Fysioplus doet dan ook veel niet, zoals sport-, kinder-, oedeem- en geriatrische fysiotherapie, benadrukt Calatz. ‘In 2014 zijn we gestart met gesprekken om een gezondheidscentrum neer te zetten. Destijds hebben we samen met de gemeente al gekeken naar specifieke gezondheidsproblemen die in Oss spelen, ook op wijkniveau, om daar programma’s voor te ontwikkelen. Dat is een andere manier van kijken naar zorg, meer gebiedsgebonden en probleemgestuurd. Zo ontstond mijn visie dat ik mij wilde positioneren met specifieke specialismen. Dankzij de decentralisatie van zorgtaken naar de gemeenten ontstond ook bij mij het idee dat we veel meer samen kunnen doen op gemeenteniveau.’

Fysioplus is sindsdien gericht op samenwerking met huisartsen, paramedici, specialisten in het Bernhoven Ziekenhuis én de gemeente. ‘Mijn strategie is om in een praktijk de diepte in te gaan en er daar steeds beter in te worden. En dat in samenwerking met disciplines als ergotherapie, diëtetiek en de psychotherapeut. De samenwerking met het Bernhoven betekent dat mensen hier met specifieke klachten naar toekomen. De overleglijnen zijn kort. Patiënten vanuit het ziekenhuis hebben ook het idee dat wij als specialist bij hen in de buurt zitten.’

'Verbindingsofficier' coronavragen

In het overleg met de gemeente is besloten tot de opzet van een corona-expertteam. ‘Dat team heeft een plan ontwikkeld om een soort 'verbindingsofficier' voor coronavragen te gaan inzetten. Deze functionaris kan vragen beantwoorden van coronapatiënten over waar ze terecht kunnen met hun hulpvraag. Dat zijn dingen waar aan ik graag bijdraag.’ Inmiddels begeleidt Fysioplus een groot aantal ex-coronapatiënten. ‘Mensen die eens in de week of vaker hier naar toekomen om te oefenen en we begeleiden mensen op afstand, bijvoorbeeld met een app en device dat beweeggedrag monitort, een pilot samen met Atris. Het zijn vaak mensen met een slechte gezondheid die ook nog eens corona kregen en die je voorzichtig moet benaderen. Bij corona zijn we nog aan het pionieren. Hoe patiënten herstellen, moet nog blijken.’

Anders gaan denken en voelen

Bij de begeleiding van corona- en burn-outpatiënten hanteert Calatz een vragenlijst vanuit positieve gezondheid en kijkt daarbij naar gedragspatronen en leefstijl. ‘Je kunt daarmee op veel aspecten insteken zoals zingeving en leefstijl. We hebben een psychosomatische fysiotherapeut die dit soort gesprekken kan voeren. Zelf heb ik een achtergrond als coach neuro-linguïstisch programmeren. Daardoor kijk ik ook naar gedragspatronen, levenshouding, opvoeding, opleiding. Hoe komt het dat je op een bepaald aspect in het leven reageert?’

‘Ik wil mee in de ontwikkeling rondom leefstijl en vitaliteit. Mensen hebben enorm veel invloed op hun gezondheid. Om dat te kunnen begeleiden moeten we als fysio’s echt een andere rol spelen. In het burn-outprogramma stellen we vast dat mensen te veel in hun ratio zitten. Daarbij kijken we ook naar cognitieve gedragstherapie, waarbij mensen anders leren denken. Tegelijk denken we ook dat mensen ook anders moeten leren voelen en weer naar hun lijf moeten leren luisteren.’ 

Links: Fysioplus Oss;  Fysuvo;  Plein Zwanenberg

Foto: Fysioplus/Arjan Calatz