Michael Joosen (Voorpraktijken): ‘Duurzaamheid is geen thema in mondzorg en eerste lijn’

Klopt het dat facilitair management nauwelijks aandacht krijgt in de opleiding van tandartsen en praktijkmanagers?

Michael Joosen (Voorpraktijken): ‘Ja, dat geldt voor alle opleidingen. Het is een impopulair onderwerp. We hebben het afgelopen jaar zeventig praktijken doorgelicht en de meesten denken: ‘Het loopt wel’. Er zijn immers zo ontzettend veel zaken die ook nog moeten: de personeelsplanning, de financiële administratie, klachtenafhandeling, beoordelingsgesprekken.'

'Al die zogenaamde randzaken blijven dan gaan zoals het altijd al ging. De monteur voor de brandblussers komt toch wel elk jaar, denken ze. Of praktijken doen het helemaal niet, want er zijn er genoeg die zich niet bewust zijn van de verplichting die daarop rust.’

Ook de aandacht voor duurzaamheid en wat dat oplevert, lijkt nog maar beperkt. Klopt dat?

‘Ja. We zijn van mening dat als je milieubewuster gaat werken, je niet duurder uit bent. Wij bewijzen in praktijken juist dat je kosten verminderen, als je dingen slimmer en duurzamer regelt. Als je al twintig jaar niet kijkt naar je energiecontract bij een grote energiemaatschappij, dan betaal je altijd te veel. Energiemaatschappijen maken hun rendementen juist bij hun klanten die de contracten maar laten doorlopen. Je weet dan ook niet of je wel duurzaam genoeg bezig bent.’

‘Variabele contracten zijn vaak geen groene stroom of het is de verkeerde groene stroom. Dan is het misschien afkomstig uit de verbranding van biomassa, waarvoor oerbossen aan de andere kant van de wereld worden gekapt en op grote schepen hier naartoe komen. Op papier is het dan groene stroom, maar wij zijn er faliekant tegen. Wij helpen praktijken dan ook altijd bij de keuze voor écht groene stroom, liefst uit Nederlandse zon, wind en CO2-gecompenseerd aardgas.’

Is verduurzaming door zonnepanelen nog zinvol?

‘Absoluut. Heel erg zinvol, alleen al gezien de lage rentestand van tegenwoordig. Als je je dak vol zonnepanelen legt, betaal je over alle energie die je zelf opwekt, geen energiebelasting. Voor een zelf opgewekt kilowattuur betaal je, gerekend over de totale levensduur van je zonnepanelen, zo’n 6 cent. Als je het nu gewoon koopt van de energieleverancier betaal je 24 cent inclusief energiebelasting. Als een praktijk 15.000 kwh gebruikt gaat het dus om serieus geld.’

‘Bij de inkoop van kleingoed gaan praktijken soms de koopjes af, wat al niet efficiënt is, maar dit betekent ook dat ze twintig doosjes per week per post ontvangen. Die moeten allemaal gemaakt worden, bezorgd worden en afzonderlijk uitgepakt. Je kunt beter een top 100 maken van je spullen en dan ga je een keer per jaar naar enkele dental depots. Dan zeg je: doe mij een prijs bij deze omzet voor deze artikelen (Zie ook: ‘Inkoop is meer dan korting vragen’ ).

‘Ik kom zeer zelden tegen dat een praktijk zegt: wij focussen op duurzaamheid. Als ze het al doen, dan doen ze het voor hooguit 10 procent van de dingen die ze kunnen doen. Als praktijken er al mee bezig zijn dan kopen ze hergebruikt papier of kijken ze naar het energiecontract.’

Welke 90 procent laten praktijken dan liggen?

‘Denk aan het minimaliseren van leveranciers. Vrijwel iedere praktijk heeft wel drie of vier leveranciers voor beveiliging en brandbeveiliging. Het onderhoud van een alarmsysteem zit dan bij een installateur. Die komt een uur per jaar langs. Dan komen de monteurs van de brandblussers, de noodverlichting, soms ook voor de brandmeldinstallatie. Dan heb je vier monteurs over de vloer, in plaats van een partij die het in een ochtend allemaal regelt met één persoon. Dat scheelt enorm in vervoer en het is ook goedkoper en efficiënter voor de praktijk. Dat geldt ook voor klimaatbeheersing: bijna altijd is het een aparte monteur voor de airco en een voor de cv-ketel. Laat het door één bedrijf in een keer doen.’

Biedt verbouwing ook kansen op verduurzaming?

‘Ja, als je gaat verbouwen heb je de kans om de praktijk goed te isoleren, met driedubbel glas bijvoorbeeld. Dan kun je tegelijk een warmtepomp installeren, zeker in combinatie met zonnepanelen. Voorwaarde is dan wel een goed geïsoleerd pand, anders heeft een warmtepomp nauwelijks zin. We werken daarom samen met partners, waarbij we niet inleveren op kwaliteit, service, voorwaarden en prijs. Als je via hen zonnepanelen wil aanschaffen, dan krijg je geen vluchtige scan via Google Earth en goedkope panelen, maar een grondige schouw. Zij geven ook aan als de aanleg niet loont, bijvoorbeeld als het dak niet goed ligt.’

Kortom: duurzaamheid is niet top of mind bij praktijken?

‘Facilitair management en duurzaamheid zijn hele latente behoeften. Als wij bij een praktijk eenmaal aan het werk zijn, zeggen mensen dat ze het eerder hadden moeten doen. We besparen structureel 20 tot 40 procent op de facilitaire kosten die we vinden bij bijvoorbeeld afvalstromen, energie, klimaatbeheersing en nog wel dertig andere zogenaamde randzaken.’

‘Contracten worden dan ook zo duurzaam mogelijk ingeregeld, op basis van de ervaring van 600 praktijken die zijn aangesloten bij Voorpraktijken. Daarbij komen nog de efficiencyvoordelen: er is veel minder gedoe in de praktijk, omdat er niet steeds weer andere monteurs hoeven langs te komen. Bovendien levert jaarlijks goed kijken naar de contracten veel op. Een MKB-er zal een leverancier nog wel eens bellen als de tarieven weer omhoog gaan. De gemiddelde praktijk doet dat nooit: die krijgt jaarlijks te maken met indexering op indexering en is binnen een paar jaar dertig procent duurder uit.’

Links:  Voorpraktijken. Altijd Een Goed Contract en  Uitnodiging aan praktijken: doe mee aan onderzoek verduurzaming (milieu en klimaat) eerstelijnszorg.  Onderzoek:  Klik hier om naar de vragenlijst over verduurzaming, milieu en klimaat in de eerstelijnszorg te gaan.

Foto: Duurzame tandartspraktijk Wiersema in Westerbork