Klara Knapen (NVvPM) over coronacrisis: ‘Het draaiboek ontbreekt, praktijken gaan er verschillend mee om’

Wat is de stemming in huisartsenpraktijken en onder praktijkmanagers?

‘Er heerst saamhorigheid. Iedereen gaat voor elkaar en de patiënt staat voorop. Ook de praktijkmanager doet wat gedaan moet worden en ontzorgt en ondersteunt de medewerkers. De situatie is erg hectisch en de werkwijze verandert continue. Op dit moment helpen huisartsenpraktijken alleen patiënten met spoedzorg en zeggen reguliere spreekuren af. Praktijken maken zoveel mogelijk gebruik van zorg op afstand aan de hand van telefonisch contact, videoconsultatie of een e-consult. Medewerkers aan de telefoon hebben het heel druk. Wij proberen dat op te vangen door patiënten zo veel mogelijk te informeren via de website of het bandje wat patiënten horen als ze bellen. Mensen zijn bezorgd en bellen veel. Het is een bizarre situatie waarin we zijn terechtgekomen.’

Welke knelpunten ervaren huisartsenpraktijken op dit moment?

‘Er zijn zorgen om tekorten aan mondkapjes en andere hulpmiddelen, dit is een acuut probleem. Op dit moment hebben wij nog mondkapjes maar we weten niet of dit morgen ook nog zo is. We doen wat er nodig is, hiervoor zijn wel de juiste beschermende middelen nodig. De balie is heel druk met het afhandelen van telefoontjes. Zorgverleners kunnen natuurlijk zelf ook ziek worden. Dat kan een groot knelpunt worden. Vorige week kwamen er nog veel patiënten en waren de richtlijnen minder streng. De komende dagen blijkt of medewerkers vorige week zijn blootgesteld aan het virus.’

Wat wordt eraan gedaan om dit op te lossen? 

‘De oplossingen zijn praktijkafhankelijk. Iedere praktijk heeft een andere patiëntenpopulatie en teamsamenstelling. Huisartsenpraktijken volgen de algemene richtlijnen van het RIVM, NHG, LHV en hebben per regio verschillende (samenwerkings)afspraken gemaakt. Omgaan met patiënten met coronaverschijnselen is per regio en per praktijk anders. Zo houden sommige praktijken een speciaal coronaspreekuur waarbij patiënten via de achterdeur naar binnen komen, maar zijn er ook praktijken waar de huisarts naar de patiënt toe gaat in een speciaal pak. Daarnaast hebben sommige wijken en regio’s speciale posten of ingerichte centra waar huisartsenpraktijken patiënten met coronaverschijnselen naar toe verwijzen. Ook sluiten sommige apotheekhoudende praktijken hun deuren en moeten patiënten aanbellen om binnen te komen. Zo voorkomen ze dat patiënten met elkaar in contact komen.’

Wat is de rol van de praktijkmanager in deze situatie? 

‘Als praktijkmanager moet je ervoor zorgen dat mensen op de voorgrond zo zorgeloos mogelijk hun werk kunnen doen. Je kunt voorzieningen treffen voor de medewerkers  en ze ontzorgen, zodat zij zich kunnen concentreren op het leveren van de zorg. Kijk of iedereen het volhoudt en dat de continu veranderende richtlijnen voor iedereen duidelijk zijn. Breng ze een extra kopje thee en biedt een luisterend oor. Kijk of alle informatie op de website duidelijk en up-to-date is. Bepaal waar mogelijke knelpunten kunnen komen en optimaliseer zorg op afstand aan de hand van bijvoorbeeld telefonisch spreekuur en e-consulten.’

Gebeurt er steeds meer online? 

‘Veel reguliere behandelingen lopen nu via telefonisch contact. Daarnaast verwijzen wij naar e-consult of videoconsultatie. Nog niet iedere praktijk heeft e-consulten en/of videoconsultatie en je hebt te maken met een grote groep ouderen die daar moeilijker mee omgaat. Die blijven daardoor onbereikbaar en is wel een kwetsbare groep. Je ziet dat het aantal e-consulten nu wel stijgt in praktijken waar deze methode al gangbaar was. Telefonische consulten lijken vooralsnog dus het beste alternatief voor de reguliere spreekuren wat geen spoed is.’

Hoe speelt de NVvPM in op de situatie omtrent het coronavirus? 

‘Praktijken overspoelen ons met informatie en de oplossingen komen van RIVM, NHG en LHV. Er ontstaat samenwerking via zorggroepen en hagro’s (huisartsengroepen). Huisartsenpraktijken volgen de richtlijnen van de RIVM, NHG en LHV. De NVvPM verwijst hiernaar en geeft tips op de website voor praktijkmanagers. Idealiter is er een draaiboek om met dit soort situaties om te gaan, maar die is er niet. De ene huisartsenpraktijk kiest ervoor om de patiënt niet naar de praktijk te laten komen, maar zelf in een speciaal pak heen te gaan. De andere praktijk verwijst patiënten met coronaverschijnselen door naar een speciaal corona-centrum. Iedereen op de praktijk moet er zelf het beste van maken met het team. En dit pakt iedereen geweldig samen op!’

Foto: Klara Knapen