Geef uw medewerkers de ruimte

woensdag 27 januari 2016
timer 5 min
Medewerkers die zelf roosters maken en elkaar feedback geven: zelfsturing is de sleutel voor een toppraktijk die met alle ontwikkelingen mee kan. Maar hoe stimuleert u zelfsturing in uw praktijk?

We zitten op een kantelpunt. Honderd jaar geleden was arbeid heel kapitaalintensief en waren mensen slecht opgeleid. Toen werkte een top-down, hiërarchische manier van leidinggeven goed voor een organisatie. Maar dat is nu totaal omgeslagen. Het werk is kennisintensief en mensen zijn het kapitaal van de organisatie. Een organisatie kan in deze tijd alleen succesvol kan zijn als de capaciteiten van de mensen die er werken optimaal benut worden.

 

Hiërarchie verstopt de organisatie; een werknemer die alles moet voorleggen aan zijn manager, maakt geen grote stappen. Als al het werk in de praktijk is dichtgetimmerd met regels en procedures en de werknemer geen ruimte krijgt om zelf te denken, schakelt hij zijn denkkracht uit bij de deur. In de huidige tijd moet u als praktijkhouder en -manager de denkkracht die u tot uw beschikking heeft volledig benutten om mee te kunnen met alle veranderingen. De ontwikkelingen gaan te snel als u  niet de capaciteit en creativiteit van alle mensen gebruikt. 

 

Tips voor managers

Om de capaciteiten van uw medewerkers volledig te benutten moet u ze de ruimte geven om zelf verantwoordelijkheid en initiatief te nemen en daadwerkelijk als professional te werken. Zelforganisatie en zelfsturing zijn de kernwoorden van innovatief organiseren.

Hoe kunt u dit als leidinggevende vorm geven?

  1. Delegeer niet alleen werk, maar ook vertrouwen. Schrijf niet tot in de detail voor hoe het werk gedaan moet worden, maar geef ruimte. Als het dan niet precies gaat, zoals u dat wil, moet u dat wel accepteren. Het gaat om het eindresultaat.
  2. Als er iets mis gaat, laat medewerkers dan zelf bedenken hoe het beter kan. Grijp niet te snel in, tenzij er dingen mis kunnen gaan die schadelijk zijn voor patiënten natuurlijk. Anders ontzegt u de medewerkers een leermoment.
  3. Laat collega’s zoveel mogelijk hun werk met elkaar organiseren. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een werkplanning maar ook aan kennisontwikkeling.
  4. Stimuleer reflectie op het werk en collegiale intervisie, binnen en buiten de eigen praktijk.
  5. Vraag je als manager bij alles af: moet ik dat echt zelf doen? Of kunnen ze het ook zelf.
  6. Geef continue feedback: blijf steeds met elkaar in gesprek. Het is absurd om slechts twee keer per jaar te evalueren. Organiseer ook de feedback vanuit klanten.
  7. Bekijk wie er binnen uw praktijk het meest geschikt is voor deze coachende manier van leidinggeven. Misschien bent u dat wel niet maar is één van uw collega’s beter geschikt.

Natuurlijk moet u kaders stellen, maar die kunnen veel ruimer zijn dan de meeste managers nu denken.

 

Medewerkers vasthouden

Als praktijkhouder en –praktijkmanager bent u afhankelijk van de kwaliteit van uw medewerkers. Het is dus heel belangrijk om goede mensen te vinden en te binden. Hoe doet u dat? Wat willen medewerkers?

  1. Medewerkers willen dat hun werk betekenis heeft. Met elkaar kun je in een praktijk benoemen wat de kernwaarden zijn van de praktijk. Dat moet u niet als praktijkhouder of – manager van bovenaf willen opleggen, de praktijk is van alle medewerkers. Het is belangrijk om deze waarden en de toepassing daarvan in de praktijk regelmatig te bespreken om ze levend te houden.
  2. Medewerkers willen zoveel mogelijk autonomie; ze willen ruimte om zelf dingen te beslissen. Ze willen niet meer werken in een organisatie waarin de baas de hele tijd zegt wat ze moeten doen. Dat geldt zeker voor de nieuwe generatie die nu op de arbeidsmarkt komt. Voor een deel zijn protocollen onvermijdelijk, maar u kunt waarschijnlijk meer ruimte en eigen verantwoordelijkheid geven dan u denkt.
  3. Medewerkers willen het gevoel hebben dat ze goed in hun vak zijn en daarin gewaardeerd worden. Men wil een vakman of vakvrouw zijn en zich kunnen ontwikkelen. 

Voor iedereen?

Veel mensen vragen zich af of elke medewerker dit soort vrijheid en zelfsturing aankan. Uit onderzoek blijkt dat deze manier van leidinggeven het beste past bij hoogopgeleiden omdat zij het meest in staat zijn tot zelfreflectie. Toch zijn er ook goede voorbeelden van zelforganisatie bij lager opgeleiden. Van mensen die al twintig jaar top-down leiding krijgen, kun je natuurlijk niet verwachten dat ze het ineens zelf kunnen. Sommige mensen vinden het wellicht fijn om sturing te krijgen. Maar echt veel keuze heb je als werkgever niet als je de veranderingen om je heen wilt volgen. Je moet je verantwoordelijkheid als werkgever nemen om mensen vitaal en in beweging te houden. Ze moeten accepteren dat de wereld verandert. 

 

Klein beginnen

Natuurlijk kunt u uw praktijk niet van de ene op de andere dag totaal anders gaan managen en organiseren. Een goed startpunt is een gezamenlijke discussie over de normen en waarden van de praktijk. Als u die heeft vastgesteld, kunt u aan de medewerkers vragen welke onderdelen van het werk ze graag als eerste zouden aanpakken. Wat is voor hen belangrijk? Het dagrooster? De telefonische bereikbaarheid? Mensen kunnen dan zelf verantwoordelijkheid nemen voor het geselecteerde onderdeel. Geef hen vervolgens een paar weken de tijd om dit zelf aan te pakken en evalueer. Zo kunt u de organisatie en cultuur van uw praktijk stap voor stap veranderen. 

 

Boekentips:

  • ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ van Mathieu Weggeman
  • ‘Drive’ van Daniel Pink
  • ‘Verdraaide organisaties’ van Wouter Hart
 

Eric Alkemade ( ericalkemade@gmail.com ) is zelfstandig organisatieadviseur, hoofdredacteur van www.innovatieforganiseren.nl en auteur van de boekenreeks Innovatief organiseren.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Geef uw medewerkers de ruimte

Lees verder - met dit thema

Beroepsorganisaties willen meepraten over nieuwe zzp-wet
flash_onNieuws

Beroepsorganisaties willen meepraten over nieuwe zzp-wet

28 jun 2018 timer3 min
De KNMT, LHV, de Federatie Medisch Specialisten en VvAA hebben een brief aan de Tweede Kamer gestuurd om aandacht…
Lees verder »
Soepel projectmanagement: weet wat je mag verwachten met de VERI matrix
flash_onNieuws

Soepel projectmanagement: weet wat je mag verwachten met de VERI matrix

28 jun 2018 timer4 min
Vernieuwingen in de praktijk worden vaak ingevoerd als een project. Door gebruik te maken van de VERI matrix…
Lees verder »
Blog: Oefenen met nieuwe businessmodellen voor de zorg
person_outlineBlog

Blog: Oefenen met nieuwe businessmodellen voor de zorg

27 jun 2018 timer3 min
Aan creatieve geesten geen gebrek in de zorg. Op allerlei plekken worden innovatieve zorgideeën bedacht. Maar vaak…
Lees verder »
In 5 stappen de krapte op de arbeidsmarkt te lijf
person_outlineBlog

In 5 stappen de krapte op de arbeidsmarkt te lijf

26 jun 2018 timer7 min
In mijn praktijk als teamontwikkelaar kom ik het weer volop tegen. Sommige werkgevers klagen steen en been over…
Lees verder »
Hoe zorg je ervoor dat een nieuwkomer geen buitenbeentje wordt?
person_outlineBlog

Hoe zorg je ervoor dat een nieuwkomer geen buitenbeentje wordt?

26 jun 2018 timer2 min
Ergens binnenstappen waar je niemand kent is niet altijd even makkelijk. Dat geldt ook voor je eerste werkdag.
Lees verder »
Een teamuitje lost je problemen niet op
person_outlineBlog

Een teamuitje lost je problemen niet op

26 jun 2018 timer2 min
Heb je problemen in je team? Lijkt een gezellig teamuitje de oplossing? Vergeet het maar! Lees hier hoe je…
Lees verder »
Tips om je werk los te laten op vakantie
flash_onNieuws

Tips om je werk los te laten op vakantie

25 jun 2018 timer2 min
Ruim 40 procent van de Nederlanders onder de 65 jaar laat het werk niet helemaal los op vakantie. Ouders met jonge…
Lees verder »
Van werkstress naar werkplezier
person_outlineBlog

Van werkstress naar werkplezier

14 jun 2018 timer3 min
Tijdens de gesprekken met medici is het sleutelwoord ‘werkdruk’ aan de orde van de dag. Werkdruk staat helaas vaak…
Lees verder »