Erik van Dam (VvAA) over handhaving zzp-regelgeving: ‘Mogelijk weer op de lange baan’

vrijdag 16 oktober 2020

timer 5 min

Welke kant gaat het op met de zzp’ers in de zorg? Erik van Dam, senior-adviseur kennismanagement bij VvAA, schetst de stand van zaken rond de zogeheten Opdrachtgeversverklaring, waarmee kan worden vastgesteld of iemand zelfstandig werkt. Deze zou als webmodule na de zomer in een pilot worden getest, maar zover is het nog niet.

Erik van Dam beschikt niet over een glazen bol, maar kan wel inschatten wat er het komende half jaar mogelijk staat te gebeuren. Eén ding weet hij zeker: er is behoefte aan duidelijkheid als het gaat om werken met zzp’ers.

Bij het congres Mondzorgpraktijk Anno Nu - dit jaar online op 12 en 16 december - verzorgt Erik van Dam samen met fiscalist Ferdy de Wijs een sessie over dit onderwerp. Lees meer >>

'Administratief drama'

Een korte terugblik: voor de zomer maakte minister Koolmees (SZW) bekend dat hij de Wet Minimumbeloning Zelfstandigen en de Wet Zelfstandigenverklaring (Wzv) niet wil invoeren. Maar het ontbrak aan voldoende draagvlak en de voorgestelde nieuwe wetten zijn te complex. Met dit nieuwe wettelijke regime wilde het kabinet de verschillen tussen werknemers en zzp’ers verkleinen en de positie van zelfstandigen versterken.

Erik van Dam: ‘Op zich een charmant idee. Deze wetten beschermen de onderkant van de markt en geven de bovenkant van de markt de vrijheid om te ondernemen. De bescherming van de onderkant van de arbeidsmarkt is een groot goed, maar iedereen moest uitgebreid voorrekenen dat hij boven de minimumbeloning zit, al zitten de meeste zorgverleners er sowieso ver boven. Het zou dus een enorm administratief drama worden.'

'Dat geldt om vergelijkbare redenen ook voor de Wet Zelfstandigenverklaring. Deze verklaring zou overigens maar een jaar geldig zijn. Vanuit de VvAA, mede-initiatiefnemer van (Ont)regel de zorg, hebben we gesteld dat de overheid dit ondernemers in de zorg niet aan kan doen, net als vertegenwoordigers van andere branches . We zijn dan ook blij dat deze twee wetten van de baan zijn’, aldus Van Dam.

Pilot nog niet gestart

Minister Koolmees gaf ook aan dat de Opdrachtgeversverklaring wel wordt ingevoerd. Het instrument zou als pilot zes maanden worden getest. Maar de pilot is nog niet gestart. ‘Deze webmodule is een online vragenlijst, een rekenkundige exercitie aan de hand waarvan kan worden bepaald of iemand buiten dienstbetrekking, als zelfstandige dus, werkt’, legt Van Dam uit. 'Ook hierop heeft VvAA kritiek. In de zorg werken praktijkhouders nu met modelovereenkomsten, waarin ze al allerlei relevante afspraken vastleggen. Daar zou deze webmodule dan voor in de plaats komen. Dat is dubbelop, vinden wij.’

'Geen houvast'

Een andere kanttekening is van fundamentelere aard. ‘De webmodule is heel generiek, met heel algemene vragen. Het is geen valide instrument. Er ontbreken nuances die er vanuit de zorgwetgeving in zouden moeten zitten. Bij zelfstandigheid wordt bijvoorbeeld uitgegaan van een resultaatverplichting, maar in de zorg geldt een inspanningsverplichting vanuit de WGBO. '

'Een resultaatsverplichting past gewoon niet bij de zorg. Vul je de webmodule in, dan is de kans groot dat het lijkt alsof je een dienstbetrekking hebt. In werkelijkheid is dat niet het geval, maar de praktijkhouder heeft daarover vooraf geen duidelijkheid en de belastinginspecteur kan er wat van vinden. De webmodule geeft praktijkhouders in de zorg geen houvast.’

Van Dam noemt de invoering van de webmodule voor de zorg ‘zonde en verwarrend’. ' De module gaat voorbij aan het feit dat er in de praktijk al met modelovereenkomsten wordt gewerkt, met daarin afspraken die specifiek gelden voor de samenwerkende huisartsen, fysiotherapeuten of mondzorgverleners. We hebben zo al tientallen modelovereenkomsten gemaakt.’

Handhaving

Ondanks dat minister Koolmees in juni in een brief aan de Tweede Kamer hschreef dat de pilot na de zomer van start zou gaan, is dit nog niet het geval. ‘Heel bijzonder, want de tijd begint te dringen’, zegt Van Dam. ‘Stel dat de pilot deze maand nog start, dan gaan we over de jaarwisseling heen. In de brief is aangekondigd dat de Belastingdienst de per 1 januari 2021 voorgenomen handhaving pas ter hand zou nemen na evaluatie van de pilot.'

'Als ik logisch redeneer, is de kans groot dat de handhaving toch weer op de lange baan wordt geschoven. Mensen hoeven zich daarover dus misschien niet al te druk te maken. Ook komen er verkiezingen aan. De vraag is of het kabinet in zijn nadagen de Opdrachtgeversverklaring er nog door wil drukken. Wat dan? Dat is vooralsnog onduidelijk.’

Modelovereenkomsten

Van Dam benadrukt dat VvAA samen met beroepsorganisaties nog steeds pleit voor het blijven gebruiken van de modelovereenkomsten. Daarvoor dienen deze weer voor een periode van vijf jaar goed te worden gekeurd. 'In de modelovereenkomsten zitten de nuances en de relevante afspraken tussen een praktijkhouder en zzp’er. Het is een afgewogen en valide meetinstrument dat het best bij de zorg past.’

Link: MedischOndernemen, Erik van Dam (VvAA) over Opdrachtgeversverklaring: ‘De zorg is geen koekjesfabriek met een resultaatverplichting’ , 26 juni 2020

Tijdens het jaarlijkse congres Mondzorgpraktijk Anno Nu - dit jaar als online editie op 12 en 16 december - verzorgt Erik van Dam samen met collega en fiscalist Ferdy de Wijs een parallelsessie over dit onderwerp. Zie hiervoor: Mondzorg Praktijk Anno Nu ' Voor een succesvolle praktijk in 2021' en Mondzorg Praktijk Anno Nu Programma 12 en 16 december