De kansen van Value Based Health Care in de fysiotherapie

De fysiotherapie anno 2018 heeft het zwaar. Tarieven zijn ontoereikend voor de zorg die geleverd wordt, de relatie met de zorgverzekeraar is verstoord, de behandelindex heeft veel praktijken in zijn greep, technologische vooruitgang blijft achter en de administratie is dermate omvangrijk dat een fysiotherapeut ruim een kwart van zijn tijd besteedt aan administratie (VvAA 2018). Ook is er een gebrek aan transparantie, waardoor de waarde van de fysiotherapie lastig te bepalen is.

Praktijken worstelen om zich in deze situatie te redden en zorgverleners verliezen het plezier. Beleidsmakers, verzekeraars, overheid en fysiotherapeuten zijn het erover eens; het moet nu echt anders.

Wat is VBHC?
Value Based Health Care is een benadering binnen de zorg waarin de resultaten van een behandeling en de kosten daarvan uniform gemeten worden. Niet proces- of structuurindicatoren worden gemeten (zoals nu veelal het geval is bij kwaliteitstoetsen en audits), maar het resultaat van de geleverde zorg; de uitkomsten voor de patiënt. De resultaten worden zo transparant en vergelijkbaar waardoor patiënten een geïnformeerde keuze kunnen maken voor de beste zorgverlener (Qruxx 2018).

Wat levert het op?
Transparantie van resultaten levert voor alle betrokkenen iets op. Allereerst is het voor de beroepsgroep als geheel een kans doordat op deze manier de toegevoegde waarde van fysiotherapie beter in beeld gebracht wordt. Een waarde die zo groot is dat, wanneer beter inzichtelijk, het absoluut zal leiden tot meer vraag naar fysiotherapie.

Dan de individuele therapeut, die objectief inzicht krijgt in de kwaliteit van zijn handelen. Informatie die hij kan gebruiken om zichzelf te verbeteren of om te meten waar hij staat ten opzichte van collega’s. De praktijk krijgt op zijn beurt het inzicht dat nodig is om kwaliteitsprocessen en efficiëntieslagen te managen. Ook geeft dit eindelijk de mogelijkheid om de kwaliteit van de praktijk te laten zien. Inclusief het onderscheid ten opzichte van de buurman of andere concurrenten. Een vorm van transparantie die veel bestaande administratie overbodig maakt.

Patiënten ten slotte, kunnen aan de hand van deze informatie zien welke praktijk/therapeut het beste past bij hun aandoening, wensen en persoonlijke eigenschappen. Hoewel sommige patiënten de keuze voor een fysiotherapeut op basis van emotie maken, willen velen zich ook kunnen beroepen op objectieve, vergelijkbare gegevens: een zorgverlener kiezen met dezelfde transparantie als waarmee ze bij wijze van spreken een wasmachine of hotelovernachting uitzoeken. Op die manier bedienen we een toenemend calculerende patiënt die steeds vaker zelf de betaler is. Een patiënt die niet alleen let op goede zorg, maar ook steeds meer op een feilloze ‘patient journey’. Aspecten als openingstijden buiten kantooruren en online een afspraak kunnen maken, worden belangrijk.

Innovatie lonend maken
“Mag het een kwartje meer zijn?” Een begrijpelijke, veel gestelde vraag onder fysiotherapeuten. Maar in feite is dat een kortetermijnoplossing voor een groter probleem. De markt vraagt om innovatie. Een hoger tarief kan misschien tijdelijk deze innovatie stimuleren. Maar wanneer we vast blijven houden aan het fee-for-service model (per behandeling betalen) zoals we dat nu kennen, zal innovatie de fysiotherapeut benadelen. Enerzijds omdat innovatie nu eenmaal vaak duurder is dan dat ene kwartje per behandeling. Anderzijds leidt diezelfde innovatie tot betere of efficiëntere zorg waardoor een patiënt vaak met minder behandelingen geholpen is. Op zich natuurlijk een succes, maar met die reductie in behandelingen dalen ook de inkomsten. Je schiet jezelf dubbel in de voet en dat frustreert. VBHC biedt de ruimte voor een alternatief verdienmodel, pay-for-performance; een vaste vergoeding voor het hele traject, ongeacht hoeveel of welke vormen van zorg je inzet. Zo wordt innovatie en efficiëntie lonend, want met minder (dure) zorg houd je meer over.

VBHC in de praktijk
Er zijn inmiddels 2 initiatieven die afspraken hebben gemaakt met verschillende verzekeraars over een ander verdienmodel. Praktijken kunnen zich individueel hierbij aansluiten. Ook zijn er verschillende initiatieven (o.a. CZ en IQ Healthcare) die een set aan indicatoren hebben opgesteld om de uitkomst van zorg generiek te meten per aandoening. Maar praktijken kunnen zelf al starten met het meten van de uitkomst van zorg in de eigen praktijk, door bijvoorbeeld een paar PROM-instrumenten en de patiëntervaring te meten, structureel en generiek binnen de praktijk. Natuurlijk is er consensus in de markt nodig om tussen praktijken te kunnen vergelijken. 

Aan de slag
VBHC staat in Nederland nog in de kinderschoenen en is gloednieuw binnen de fysiotherapie. Het raakt aan ons verdienmodel en dat maakt het spannend en misschien zelfs eng. Toch is het het waard om de mogelijkheden ervan van de praktijk eens verder te bekijken, om iets nieuws te proberen.

Begin eens met kleine stappen. Zorg voor onderlinge afstemming van meetinstrumenten in de praktijk en ga het nut van de data inzien. Begin eens bij je 5 meest voorkomende aandoeningen. Niet om jezelf te moeten verantwoorden, maar om van te leren, je klant te leren kennen, de kwaliteiten van je therapeuten in kaart te brengen en jezelf te onderscheiden van je buurman. Zo levert transparantie al direct iets op. Maak de organisatie en de mensen er mee bekend en laat ook hen de kansen zien.

Transparantie, pay-per-performance en innovatie leiden samen tot meer inzicht in de kracht van uw personeel, meer marketingkansen, meer werkplezier, ruimte voor een investering in innovatie, meer rendement door meer inzicht in uw praktijkprestaties, betere zorgnavigatie, maar bovenal tot meer eigen regie op de bedrijfsvoering. Daar wordt werken (en ondernemen) in de zorg een heel stuk leuker van. Met een aantal kleine stappen en het vertrouwen van uw therapeuten kan VBHC ook voor uw praktijk een prachtige kans zijn!

Iris van Stel is bestuurskundige, opgeleid fysiotherapeute en werkzaam als marktanalist bij Intramed bv,  www.linkedin.com/in/irisvanstel/