Blog: De arts als personal assistant

Even typisch als de ‘Wikipedia-patiënt die zijn diagnose en behandeltraject al zelf heeft vastgesteld wanneer hij de spreekkamer binnenkomt’, is de categorie die de arts beschouwt als personal assistant . Ergerlijk, tijdrovend en voldoende reden voor een actiegroep van Britse huisartsen om hitparade van bizarre spreekkamervragen samen te stellen. De lijst is even hilarisch als sneu met toppers als ‘ik krijg pijnlijke voeten als ik met hoge hakken dans’,… ‘kan ik vlinders in mijn buik krijgen als ik verliefd ben?’,… ‘ik drink alleen mineraalwater. Omdat mijn uitkering is gekort, heb ik daar geen geld mee voor. Wat moet ik doen?’,… mijn buik rommelt als ik lange tijd niet eet’ en… ‘kunt u het schaamhaar tussen mijn tanden verwijderen?’. Tijdrovender zijn het huisbezoek dat als doel heeft uitleg te krijgen over hoe de afstandsbediening van de tv werkt, of de man die zich in de spreekkamer meldt omdat zijn vrouw de afspraak heeft gemaakt, maar die geen idee heeft waarvoor. Bellen met haar is niet mogelijk omdat ze met vakantie is.

Resilient GP is een digitale actiegroep in het Verenigd Koninkrijk die aandacht vraagt voor de werkdruk van huisartsen. De hitparade van non-issues die hun werkweek onterecht vullen is ongetwijfeld herkenbaar voor veel Nederlandse zorgverleners. Naast een persoonlijke ergernis voor hen heeft het oneigenlijke beroep op zorg ook een maatschappelijk en macro-financieel aspect. Het streven naar kostenefficiency begint natuurlijk bij het weren van zorgvragers aan wier been een Haribo-snoepje kleeft, die hun valse vingernagel hebben gebroken of toiletpapier voorgeschreven willen krijgen. We hopen dat deze zorgvragers duidelijk te horen hebben gekregen wanneer ze wel en niet welkom zijn in de spreekkamer. Dat lijkt eenvoudig genoeg, maar hoeft dat niet te zijn. Want het laatste wat een zorgverlener wil, is een patiënt die  onterecht géén hulp inroept. Dat leidt in het werkgebied van de ‘Resilient GP’s’ tot grootschalige en voorlichtingscampagnes over onderconsumptie en overconsumptie van medische zorg.

Nederland kent niet een dergelijke rijkdom van afzonderlijke en elkaar soms tegensprekende campagnes. Het is ook de vraag of ze werken. Dergelijke campagnes spelen zoals bijna alle voorlichtingsactiviteiten primair in op rationeel denken. Maar de zorgconsument denkt nu eenmaal niet rationeel. Wetenschappelijke onderbouwing kan ik niet bieden, maar het lijkt me zinvoller om een andere weg te bewandelen. Praktisch elke patiënt raadpleegt voorafgaand aan praktisch elk contact met een zorgverlener internet; de ‘Wikipedia –patiënt’ waarmee ik deze tekst begon. Zijn bronnen zijn dokter.nl, thuisarts.nl en de tientallen sites van patiëntenverenigingen. Logischerwijs zijn deze alle georiënteerd op specifieke aandoeningen, maar dat laat onverlet dat dit prima plekken zijn voor algemene educatie van de zorgconsument. Hoe simpel en waardevol is het niet als hier de do’s en don’ts worden toegelicht? Toegegeven; het is niet meer dan een beginnetje van de oplossing. Maar het voorkomt misschien het huisbezoek aan een dame die ‘het maar niet warm kreeg en rilde van de kou’ en bleek te kampen met een defecte verwarmingsketel. Kunt u zich een nobeler doel voorstellen?

Richard van Berkel - LVB Networks