Alleen bespreken is niet altijd genoeg

maandag 20 april 2015
timer 5 min
Een vrouw dient bij het regionaal tuchtcollege een klacht in dat haar tandarts haar (onder andere) niet goed heeft geïnformeerd over de problemen van haar gebit en de mogelijke behandeling. De tandarts kan niet aannemelijk maken dat hij de vrouw voldoende heeft geïnformeerd. Hij krijgt een waarschuwing.

De informatieplicht en het toestemmingsvereiste vormen samen de veel gebruikte term ‘informed consent’ en deze term houdt in dat de  patiënt pas na deugdelijke en begrijpelijke informatie toestemming kan geven voor een behandeling. Het toestemmingsvereiste staat in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) in artikel 7:450 BW. Dit artikel vraagt van de zorgprofessional zorgvuldig om te gaan met informatieverstrekking en om samen met de patiënt een behandelplan op te zetten. Dat kan alleen als de patiënt begrijpt waar het over gaat.

 

Alleen in urgente situaties waarin snel gehandeld moet worden of wanneer de patiënt wilsonbekwaam is (dan is er een wettelijk vertegenwoordiger) valt de verplichting tot informed consent weg.

 

Bij twijfel is het dus verstandig om bij ingrijpende behandelingen een en ander schriftelijk vast te leggen zodat voor iedereen duidelijk is waarvoor de toestemming is gegeven.  De WGBO voorziet hierin door art. 7:451 BW. De zorgprofessional is zelfs verplicht om dit schriftelijk vast te leggen als de patiënt hier om vraagt.

 

Goede informatie

Om rechtsgeldig toestemming te geven heeft de patiënt dus goede informatie nodig (informatieplicht art. 7:448 BW).  In dit artikel wordt de zorgprofessional opgedragen om de patiënt op duidelijke wijze, aangepast aan het begripsniveau van de patiënt, op relevante punten en desgevraagd zelfs schriftelijk in te lichten over het voorgenomen onderzoek, de behandeling en de actuele gezondheidstoestand. Daarbij zijn de volgende aspecten belangrijk: de inhoud, de risico’s, het doel en de aard van het onderzoek en de behandeling.

 

Hoe ver reikt die informatieplicht? De zorgprofessional hoeft niet alles tot in detail te bespreken, maar mag zich beperken tot wat voor de patiënt belangrijk is. Algemene kennis (rekeninghoudend met het kennisniveau van de patiënt) en zeldzame risico’s hoeven niet worden medegedeeld. De zorgprofessional stemt de wijze van informeren zo veel mogelijk af op het kennisniveau van zijn patiënt.

 

Dossier bijhouden

Tijdens een tuchtrechtprocedure is het aan de zorgprofessional om zijn verweer tegen de klacht voorafgaande aan of tijdens de tuchtrechtelijke behandeling te onderbouwen (bijvoorbeeld) door middel van aantekeningen in zijn dossier of, als deze aantekeningen ontbreken, zijn verweer op andere wijze aannemelijk te maken.

 

Alleen het bespreken van de voorgenomen handeling met de patiënt is dus niet altijd voldoende als men aannemelijk moet maken in een tuchtprocedure dat een patiënt voldoende is geïnformeerd. Een goed bijgehouden dossier met aantekeningen die onder andere gaan over het informeren (de wijze waarop dit gecommuniceerd is en de inhoud van de informatie) en de gegeven toestemming  kunnen in dit soort kwesties het verschil uitmaken of een klacht gegrond of ongegrond wordt verklaard door het tuchtcollege.

 

De zaak

De klacht:

Een vrouw klaagt dat haar tandarts haar onvoldoende heeft geïnformeerd over de problemen aan haar gebit en de mogelijke behandeling. Verder klaagt zij dat de tandarts ongeduldig was tijdens de behandeling, de deur van de behandelruimte openstond waardoor mensen naar binnen konden kijken omdat de receptie vlak bij de deur was, alle vullingen slecht heeft uitgevoerd en haar gebit niet goed heeft behandeld.

 

Het verweer:

De tandarts bestrijdt alle klachten. Hij verklaart dat hij een structurele oplossing van het behandelen van haar klachten voorstond, en geen bestrijding van klachten op korte termijn, en dat hij dit ook met haar heeft besproken. Over zijn ongeduld merkt hij op dat zijn manier van spreken soms snel is en dat hij daardoor ongeduldig kan overkomen, hoewel niet zo bedoeld. De deur van de behandelruimte stond open omdat de airconditioning stuk was, de vrouw is hierover geïnformeerd en had geen bezwaar. De tandarts vindt dat hij de vrouw goed en adequaat heeft behandeld.

 

De beoordeling van het tuchtcollege:

De tandarts in kwestie is er niet in geslaagd om aannemelijk te maken dat klaagster voldoende was geïnformeerd. Er zijn  slechts een aantal notities overgelegd uit het patiëntendossier waaruit niet naar voren komt dat verweerder klaagster voldoende heeft geïnformeerd over de problemen aan het gebit en de behandelmogelijkheden. Er blijkt uit het dossier niet wat de diagnose is, wat de behandeling of prognose is en/of dit is gecommuniceerd met klaagster. De tandarts heeft dit ook niet op een andere wijze aannemelijk kunnen maken. Dit betekent dat de klacht over het onvoldoende informeren gegrond is volgens het tuchtcollege. Het tuchtcollege neemt in aanmerking dat er niet eerder een tuchtrechtelijke maatregel is opgelegd maar geeft de tandarts toch een waarschuwing.

 

In MedischOndernemen #2 staat dit artikel met extra tips voor een goede informatievoorziening. Bestel een proefnummer via  klantenservice@medischondernemen.nl .


Mai Fleetwood-Bird is al 20 jaar werkzaam als logopedist in de eerste lijn en tevens jurist gezondheidsrecht. Ze  bespreekt voor MedischOndernemen de meest recente en relevante jurisprudentie en bijbehorende regelgeving.


Bronnen:

  • R.P. Wijne, Aansprakelijkheid voor zorggerelateerde schade. Een onderzoek naar obstakels in het civiele aansprakelijkheidsrecht en alternatieven voor verhaal van zorggerelateerde schade , Deventer: Boom Juridische Uitgevers 2013, p. 141-145.
  • H.E.G.M. Hermans, M.A.J.M. Buijsen, Recht en gezondheidszorg , Amsterdam: Reed Business 2010, p.233-241.
  • RTG Amsterdam 24 februari 2015 , ECLI:NL:TGZRAMS:2015:18.

 



Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Alleen bespreken is niet altijd genoeg
Alleen bespreken is niet altijd genoeg

Lees verder - met dit thema

Pilot webmodule en handhaving voor zzp’ers opnieuw doorgeschoven
flash_onNieuws

Pilot webmodule en handhaving voor zzp’ers opnieuw doorgeschoven

18 nov 2020 timer3 min
De pilot van de zzp-webmodule die de Belastingdienst dit najaar zou inzetten, gaat pas op 11 januari 2021 van…
Lees verder »

DentalRules bij ‘Innovaties in de mondzorg’: Grip op protocollen, taken en communicatie

17 nov 2020 timer6 min
DentalRules is een informatieplatform waarin alle processen van een tandartsenpraktijk kunnen worden ondergebracht…
Lees verder »
Regiovisie ‘Oet Twente’ vertaald naar digitale oplossing: ArtsOnline
flash_onNieuws

Regiovisie ‘Oet Twente’ vertaald naar digitale oplossing: ArtsOnline

11 nov 2020 timer4 min
Erik Veldboer en Carin Pipers legden tijdens hun presentatie tijdens de online Dag van de Praktijkhouder over…
Lees verder »

Hoe maak je van de audit een inspirerend gesprek, voor jou en je team?

10 nov 2020 timer2 min
Ervaar jij de audit als inspirerend of zie je het als “moeten” en ziet het hele team er als een berg tegenop?…
Lees verder »
Gabie Bakker (KNMT) tijdens Mondzorg Praktijk Anno Nu: ‘Dit zijn de urgente kwesties in het gezondheidsrecht in 2021’
flash_onNieuws

Gabie Bakker (KNMT) tijdens Mondzorg Praktijk Anno Nu: ‘Dit zijn de urgente kwesties in het gezondheidsrecht in 2021’

5 nov 2020 timer5 min
Wat staat mondzorgaanbieders volgend jaar te wachten? Er spelen urgente kwesties zoals de verplichte vermelding…
Lees verder »
Minister Van Ark (Medische Zorg): 'Wet BIG moet meer inspelen op actuele ontwikkelingen'
flash_onNieuws

Minister Van Ark (Medische Zorg): 'Wet BIG moet meer inspelen op actuele ontwikkelingen'

4 nov 2020 timer4 min
De Wet BIG moet ontdaan worden van bureaucratische ballast en terug naar de kern: kwaliteitsbewaking en -…
Lees verder »
KNGF: ‘Los probleem rond financiering herstelzorg coronapatiënten op’
flash_onNieuws

KNGF: ‘Los probleem rond financiering herstelzorg coronapatiënten op’

29 okt 2020 timer3 min
Het Koninklijk Nederlandse Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) vraagt samen met de Stichting Keurmerk…
Lees verder »
Arjan Karens (Philips): ‘Geef digitale zorg meer een plek in processen en protocollen’
flash_onNieuws

Arjan Karens (Philips): ‘Geef digitale zorg meer een plek in processen en protocollen’

27 okt 2020 timer7 min
Arjan Karens, general manager bij Philips VitalHealth Benelux, vindt dat er meer tempo moet komen in de…
Lees verder »