Artsen in Iran (3): Iraanse huisarts is anders georganiseerd maar behandelt zelfde problemen

De moeder van het gezin dat ik in Iran bezocht, vertelde dat ze zich 25 jaar geleden als huisarts in de stad vestigde. De praktijk waar ze begon, groeide uit tot een kliniek met diabetes als speciaal aandachtsgebied. De zeven huisartsen uit de kliniek werken er allen al geruime tijd. Zij zijn in dienst van de overheid en ook het gebouw waar ze praktijkhouden is van de overheid. Deze houdt streng toezicht op de bedrijfsvoering van de huisartsen. In de kliniek houden diverse specialisten uit de ziekenhuizen enkele dagdelen spreekuur. Je zou kunnen spreken van een gezondheidscentrum waar anderhalvelijnszorg geboden wordt. Volgens de moeder van het gezin is dit een uitzonderlijke situatie omdat een dergelijke samenwerking in de steden nauwelijks voorkomt. De laatste twee decennia hebben zich steeds minder huisartsen in de stad gevestigd en jonge afgestudeerden maken andere keuzes, zoals ik in het eerste deel van dit blog al beschreef.

Diabetes in Iran

Ook in Iran is diabetes een groot en groeiend probleem. Dat kan o.a. verklaard worden door de westerse leefstijl die Iraniërs nastreven. Waar vroeger de vrouwen tijd hadden voor het bereiden van uitgebreide, traditionele gerechten, wordt nu veel vaker gekozen voor fastfood. Met name in gezinnen waar de vrouw ook werkt. De lage prijzen van het fastfood maken dit ook extra aantrekkelijk.

Wat ons tijdens onze reis door Iran opviel, was dat zij van mierzoete koekjes houden. Onze gids startte al op de eerste dag met het uitdelen van koekjes in allerlei variaties en ook tijdens de gezamenlijke koffiemomenten werd daarbij altijd wel een zoet koekje gepresenteerd. Dat waren echter suikerbommen. Deze zoete eetgewoonten komt de gezondheid van de Iraanse bevolking niet ten goede.

Niet alleen ongezonde voeding, maar ook het gebrek aan activiteit is een veroorzaker van obesitas met diabetes tot gevolg. Waar wij in Nederland de sportschool omarmen en deze een belangrijk onderdeel van onze leefstijl is geworden, komen deze sportscholen in Iran slechts mondjesmaat op. Je vindt ze vooral in grote steden, want daar kunnen mensen zich dit onderdeel van de westerse leefstijl permitteren.

Het feit dat mannen en vrouwen in (private) sportscholen niet mixen, maakt het extra complex; er zijn namelijk veel meer sportscholen voor mannen dan voor vrouwen.

In het stimuleren van een gezonde leefstijl speelt de overheid geen actieve rol. Ook wordt op scholen weinig aandacht aan sport besteed.

Dit verklaart wellicht ook dat de huisartspraktijk waar de moeder van het gezin 25 jaar geleden startte, inmiddels is uitgegroeid tot een kliniek voor huisartszorg en diabetes.

Bestaansrecht huisartsenpraktijk

In Nederland vervult de huisarts een poortwachtersfunctie; iedere patiënt wordt eerst door de huisarts gezien voordat hij wordt doorverwezen naar het ziekenhuis. In vele andere landen, ook in Iran, is dit anders georganiseerd. Bewoners van grote steden kunnen rechtstreeks naar het ziekenhuis en mijden vaak de kleinere huisartspraktijken. De vraag is dan ook hoe lang deze praktijken in de grote steden nog blijven bestaan, nu ook jonge afgestudeerden massaal voor specialiseren kiezen.

Lees ook de andere blogs van Wilma Wolf over haar reis naar Iran:

- Artsen in Iran (1): na geneeskundestudie verplicht 2 jaar plattelandsdokter

- Artsen in Iran (2): vrouwelijke geneeskundestudenten en de trek naar het buitenland

Wilma Wolf is senior onderzoeker aan het Kenniscentrum NoorderRuimte, lectoraat Krimp en Leefomgeving, van de Hanzehogeschool Groningen. Zij doet onderzoek naar de bedrijfsvoering van huisartsen die zich recent in een gezondheidscentrum hebben gevestigd. In september komt het boek - getiteld Beste Praktijken – dat zij hierover schreef, uit.  Tijdens MedischOndernemen LIVE op 5 oktober wordt dit boek uitgereikt  door Garmt Postma, bestuurslid van de LHV.   Lees meer over dit boek  en  bestel het alvast met korting .