Eigenschappen van effectief leiderschap: wees proactief en neem de regie (1)

dinsdag 14 maart 2023
timer 5 min

(Foto: Shutterstock)

Leidinggevenden in de zorg hebben al decennialang een cruciale rol in het leveren van kwalitatieve en efficiënte zorg aan patiënten. De afgelopen jaren ervaart een leidinggevende in toenemende mate ook de verantwoordelijkheid voor het welzijn, de motivatie en de ontwikkeling van personeel. Het aansturen van medewerkers verloopt echter niet altijd in rozengeur en maneschijn. In dit artikel, het eerste uit een reeks van zes, nemen we de rol van leiders in de zorgsector onder de loep en bespreken we hoe zij volgens Stephen Covey’s principes kunnen bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg en teamleden én het behalen van praktijkdoelen.

Gebrek aan ervaring met leidinggeven, onduidelijkheid over de positie van de leidinggevende in de praktijk en het liever willen vermijden van een eventueel conflict. Dat zijn de voornaamste redenen dat veel praktijkmanagers en praktijkhouders niet de rol pakken die nodig is. Terwijl zij juist sleutelfiguren zijn in het realiseren van een succesvolle en effectieve zorgorganisatie voor zowel patiënt als personeel.

Leiderschap is een belangrijk aspect in elke organisatie en zeker in de zorg. Het is van groot belang om effectief leiderschap te tonen om een succesvolle en effectieve zorgorganisatie te realiseren. Een van de meest invloedrijke modellen voor effectief leiderschap is het Seven Habits-model van Stephen Covey. Dit model beschrijft zeven essentiële eigenschappen van effectieve leiders, waaronder proactief zijn (Eigenschap 1). In dit artikel wordt deze eigenschap in het bijzonder besproken en hoe deze van toepassing is op praktijkmanagers en -houders in de zorg. De andere eigenschappen belichten we in de volgende vijf artikelen.

In dit artikel staat proactiviteit centraal. Proactief zijn betekent dat iemand verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven en omstandigheden, in plaats van te reageren op omgevingsfactoren. Een groot deel van de mensheid legt, wanneer er iets niet volgens plan verloopt, de schuld neer bij iets of iemand anders. Luister maar eens naar wat je jezelf of collega’s hoort zeggen na een afspraak waarbij de communicatie niet geheel vlotjes verliep: ‘Zo, dat was toch een dwarse patiënt.’ Of: ‘Ik kom net terug van mijn schoonmoeder. Het was weer een lange monoloog, niet één keer heeft ze gevraagd hoe het met mij gaat.’

Kijk naar je aandeel en neem regie

Proactief zijn betekent dat je jezelf niet als slachtoffer ziet van omstandigheden, maar juist actief werkt aan het creëren van de veranderingen die je wilt zien in je leven. Door proactief te zijn, vergroot je je invloed op je eigen toekomst en op de wereld om je heen. Dus dan kijk je, in de communicatie met die ‘dwarse persoon’ of ‘praatzieke schoonmoeder’ ook naar jouw aandeel in de dialoog.

Een van de belangrijkste aspecten van proactief zijn is het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag en beslissingen. In plaats van te reageren op omstandigheden en omgeving, neemt een proactieve leider de regie in handen en stuurt hij de omstandigheden en omgeving aan. Dit betekent niet dat je niet reageert op veranderingen en uitdagingen, maar wel dat je deze uitdagingen proactief aangaat en oplost.

Kijk positief naar uitdagingen

Een ander belangrijk aspect van proactief zijn is het hebben van een positieve instelling. In plaats van te focussen op problemen en beperkingen, richt een proactieve leider zich op mogelijkheden en oplossingen. Dit betekent dat ze een positieve en oplossingsgerichte houding hebben, in plaats van in een bubbel leven waarin problemen niet bestaan.

Bovendien dient een leidinggevende in de zorg een positieve instelling te hebben bij het oplossen van uitdagingen en problemen. Dit betekent bijvoorbeeld het proactief zoeken naar oplossingen voor knelpunten, het bevorderen van een positieve werkomgeving en het motiveren van medewerkers om het beste uit zichzelf te halen.

Dit artikel is een ingekorte voorpublicatie van een artikel dat deze maand in het PM-katern in MedischOndernemen 2023-1 en op MO Plek verschijnt.


Link:

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Lees verder - met dit thema

Teamfoto
all_inclusiveAchtergrondartikel

Deep Democracy: Als alle neuzen dezelfde kant op staan, zie je alleen elkaars achterhoofd

5 sep 2022 timer3 min
Democratie, een walhalla voor een goed functionerende praktijk. Waar de leidinggevende luistert met al zijn…
Lees verder »
De zeven factoren die de teamcohesie bepalen
all_inclusiveAchtergrondartikel

Cohesie - de absolute voorwaarde voor een goed team

11 jul 2022 timer5 min
Praktijkmanagers en praktijkhouders stoeien en worstelen de afgelopen periode vaak met onrust in het team. Voor…
Lees verder »
person_outlineBlog

Doen, denken én dromen

18 aug 2021
Deze huidige tijd vraagt om actie. Doeners die de kansen die voorbijkomen beetpakken, die mooie resultaten weten…
Lees verder »
flash_onNieuws

Durf te vragen online op 8 april! Stuur je vragen in

29 mrt 2021
Stuur jij personeel aan, dan heb je daar vast een dringende vraag over. Op 8 april van 11.00 - 12.00 uur zit onze…
Lees verder »
all_inclusiveAchtergrondartikel

De gunfactor: magie én misleiding

24 mrt 2021
Als je een leidinggevende positie bekleedt, ontvang je vaak het advies om te investeren in een goede band met je…
Lees verder »
mic_external_onInterview

Zeeuwse huisarts Arjan Roest: 'Door groepering worden huisartsenpraktijken toekomstbestendiger'

3 mrt 2021
Een vakantiehuisje of een verwenweekeinde moeten huisartsen ervan overtuigen dat Zeeland een mooie provincie is om…
Lees verder »
mic_external_onInterview

Pleidooi voor scholing praktijkmanagers over huisartsentekort

1 mrt 2021
Het huisartsentekort houdt ook praktijkmanagers bezig. Janneke Rozendom werkt als praktijkmanager bij…
Lees verder »
flash_onNieuws

Platform 11Huisartsen: ‘Een goede praktijkovername vergt een traject van vijf jaar’

18 feb 2021
Het Friese platform 11Huisartsen.frl wil startende en stoppende huisartsen praktische ondersteuning en handvatten…
Lees verder »